Zmiany prawne w branży tworzyw sztucznych
2023-03-06
ROP, system kaucyjny i obowiązek użycia recyklatu w produkcji – sprawdź jakie zmiany czekają rynek tworzyw sztucznych.
Tworzywa sztuczne są jednym z najbardziej wykorzystywanych zasobów w przemyśle produkcyjnym, jednak ich recykling wciąż pozostaje na zdecydowanie niższym poziomie niż w przypadku innych materiałów. Aktualne dane Komisji Europejskiej mówią, że 40% tworzyw sztucznych i 50% papieru jest wykorzystywane właśnie do produkcji opakowań. Bez wprowadzenia zmian prawnych ilość odpadów opakowaniowych będzie dalej rosnąć, dlatego Unia Europejska pracuje nad nowymi wymogami wobec producentów. Planowane zmiany mają na celu:
- zmniejszenie ilości produkowanych opakowań, poprzez wykorzystanie opakowań wielokrotnego użytku,
- ograniczenie zużycia surowców naturalnych, poprzez wykorzystanie w produkcji tworzyw sztucznych z recyklingu,
- zamknięcie obiegu tworzyw sztucznych do 2030 roku, poprzez wprowadzanie na rynek Unii Europejskiej jedynie takich opakowań, które można poddać procesowi recyklingu.
Dążenie do osiągnięcia powyższych celów wspierają poniższe zmiany legislacyjne:
Nowe wymogi w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych - Proposal for a revision of EU legislation on Packaging and Packaging Waste (Wniosek dotyczący zmiany przepisów UE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych)
Projekt rozporządzenia ustanawia wymagania dotyczące całego cyklu życia opakowania w zakresie jego zrównoważenia środowiskowego oraz zasady jego znakowania, w celu umożliwienia wprowadzenia opakowań do obrotu, a także wymagania w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, zbierania, przetwarzania i recyklingu odpadów opakowaniowych.
22 listopada 2022 roku, Komisja Europejska opublikowała projekt rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Projekt zmienia rozporządzenie 2019/1020 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz dyrektywę 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Proponowany akt uchyliłby w całości dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.
Najważniejsze rozwiązania proponowane w ustawie:
- Obowiązek wprowadzenia systemów kaucyjnych dla butelek plastikowych i puszek aluminiowych,
- Wprowadzenie obowiązkowych wskaźników zawartości materiałów z recyklingu,
- Nowe kryteria projektowania opakowań: projektowanie opakowań w celu zapewnienia możliwości ich recyklingu przy użyciu najnowocześniejszych procesów zbierania, sortowania i recyklingu.
Wniosek dotyczący rozporządzenia dostępny jest na stronie Komisji Europejskiej: Proposal Packaging and Packaging Waste (europa.eu)
Dyrektywa w sprawie ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (dyrektywa SUP)
Dyrektywa Single Use Plastics (Dyrektywa SUP/ Dyrektywa Plastikowa) powstała w 2019 roku. Odnosi się ona do ograniczenia stosowania niektórych jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych. Głównym celem dyrektywy, było ograniczenie zanieczyszczenia środowiska morskiego plastikiem o 70 proc.
Najważniejsze rozwiązania i wymagania proponowane w dyrektywie:
- Zakaz wprowadzania do obrotu poniższych jednorazowych przedmiotów z tworzyw sztucznych, uznanych za najbardziej zanieczyszczające środowisko:
- Patyczki higieniczne, z wyjątkiem wymazówek do celów medycznych
- Sztućce (noże, widelce, łyżki, pałeczki)
- Talerze
- Słomki (za wyjątkiem używanych do celów medycznych)
- Mieszadełka do napojów
- Patyczki do balonów dla konsumentów, nie dotyczy balonów przemysłowych i do celów profesjonalnych
- Pojemniki na żywność z EPS
- Pojemniki na napoje z EPS, w tym nakrętki i wieczka
- Kubki na napoje z EPS, w tym nakrętki i wieczka
- Produkty (wszelkie) z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych,
- Wprowadzenie obowiązku prowadzenia dokumentacji związanej z określonymi opakowaniami przez przedsiębiorców,
- Zmniejszenie zużycia produktów takich jak kubki i pojemniki na żywność,
- Zastosowanie rozszerzonej odpowiedzialności producenta za pojemniki na żywność i napoje, wyroby tytoniowe i opakowania,
- Osiągnięcie 90 proc. wskaźnika zbiórki butelek z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku.
System kaucyjny dla opakowań po napojach
Projekt wprowadzenia systemu kaucyjnego wynika z dyrektywy SUP i projektowanych za nią polskich przepisach. Powinien on zapewnić spełnienie unijnych wymogów w zakresie użycia surowców wtórnych (recyklatu) w nowych opakowaniach. Przepisy te przewidują obowiązek uzyskiwania określonych poziomów zbierania butelek jednorazowych z tworzywa sztucznego. Tego rodzaju system zbierania, poprawić ma dostępność dobrej jakości surowca do recyklingu: obecnie w Polsce zbierane jest około 80% puszek, 62% butelek szklanych i 43% butelek plastikowych. Przy zastosowaniu systemu kaucyjnego dla opakowań po napojach szacuje się, że w Polsce poziom zbiórki butelek plastikowych wzrósłby o 47%, butelek szklanych o 27% i puszek o 9%*. W Polsce ma obowiązywać rozwiązanie bezparagonowe, co oznacza, że klient będzie mógł zwrócić opakowania do dowolnego sklepu, bez konieczności okazania dowodu potwierdzającego wcześniejszy zakup.
Najważniejsze rozwiązania proponowane w projekcie zmiany ustawy:
Już w roku 2025 każda nowa butelka PET będzie musiała zawierać minimum 25% recyklatu. Unijne przepisy nakazują zbudowanie systemu selektywnego zbierania butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 l wraz z ich zakrętkami i wieczkami na poziomie 70 proc. w 2025 r. oraz 90 proc. w 2029 r.
ROP - Rozszerzona odpowiedzialność producenta
Prace nad wprowadzeniem w Polsce systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) toczą się już od dawna. Początkowo ustawa miała wejść w życie w styczniu 2023 roku. Zgodnie z unijną dyrektywą, to producenci plastikowych opakowań mają być zobowiązani do ponoszenia finansowej i organizacyjnej odpowiedzialności za gospodarowanie produktem, gdy ten staje się odpadem, w tym za selektywną zbiórkę, sortowanie i przetwarzanie. Obowiązek ten może również obejmować odpowiedzialność organizacyjną i odpowiedzialność za przyczynianie się do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz do zwiększania przydatności produktów do ponownego użycia i recyklingu. Producenci mogą wypełniać obowiązki wynikające z systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta indywidualnie lub zbiorowo.
Najważniejsze rozwiązania proponowane w ustawie:
- Wprowadzenie opłaty opakowaniowej, która będzie obciążać podmioty wprowadzające produkty w opakowaniach przeznaczonych dla gospodarstw domowych,
- Wprowadzenie nowej definicji tworzyw sztucznych oraz określenie udziału tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu,
- Obowiązek umieszczania na opakowaniach oznaczeń wskazujących na sposób selektywnego zbierania odpadów powstałych z tych opakowań według frakcji odpadów. Obowiązek będzie dotyczyć przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach,
- Wprowadzający produkty w opakowaniach jest obowiązany prowadzić ewidencję w postaci papierowej albo elektronicznej. Dokumentacja obejmuje informacje o masie opakowań, w których wprowadził do obrotu produkty w danym roku kalendarzowym, w podziale na opakowania przeznaczone dla gospodarstw domowych oraz pozostałe opakowania, w tym o udziale materiałów pochodzących z recyklingu w tych opakowaniach oraz wysokości wnoszonej opłaty opakowaniowej.
Dodatkowe zmiany:
Potencjalne efekty powyższych zmian będą wspierane przez wprowadzenie regulacji ograniczającej transgraniczne przemieszczanie się odpadów tworzyw sztucznych, pod regulacją WSR (Waste Shipment Regulation). Trwające obecnie w Parlamencie Europejskim prace, mają wyznaczyć możliwości postępowania z tworzywami sztucznymi oraz miejsce poddawania ich procesom recyklingu. Efektem wprowadzenia tej regulacji będzie zwiększone zapotrzebowanie na recykling tworzyw sztucznych na krajowych rynkach UE oraz udostępnienie tworzyw pochodzących z recyklingu do procesów produkcji nowych wyrobów.
Warto wiedzieć:
Stena Recycling oferuje kompleksowe rozwiązania w dziedzinie zarządzania odpadami, recyklingu oraz usług środowiskowych. Jako lider branży recyklingowej, aktywnie włączamy się w transformacje gospodarczą w kierunku GOZ, między innymi poprzez współpracę w zakresie zamykania obiegu tworzyw sztucznych. Na nowoczesnej linii do recyklingu folii poużytkowej w zakładzie we Wschowie produkujemy regranulat folii LDPE. Doskonała i powtarzalna jakość recyklatu, produkcja dostosowywana do potrzeb klienta i gwarancja stałych dostaw umożliwiają wykorzystywanie regranulatu do wytwarzania nowych produktów.
Wykorzystanie granulatu w produkcji jest nie tylko doskonałym sposobem, aby Państwa firma stała się częścią gospodarki o obiegu zamkniętym - umożliwia to również Państwu przygotowanie się do nowych wymogów w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych, opisanych w artykule.