Projekt badawczy: Metale rzadkie w magnesach neodymowych

Wiele nowoczesnych produktów technicznych zawiera magnesy neodymowe, od głośników i dysków twardych po silniki elektryczne i serwoukłady w samochodach z napędem hybrydowym. Odzyskuje się zaledwie niewielką część magnesów neodymowych, a potrzeba opracowania nowych, wydajnych sposobów odzysku tego surowca jest ogromna.

Magnesy neodymowe - skład, występowanie

Magnes neodymowy składa się w około 30 proc. z neodymu i innych metali ziem rzadkich, takich jak dysproz i prazeodym. Wszystkie znajdują się na liście metali strategicznych i szczególnie ważnych z punktu widzenia odzysku w UE. Powodem jest fakt, że są niezbędne do produkcji silnych magnesów stałych, czyli takich, które zapewniają stałe pole magnetyczne.

Na świecie niewiele jest miejsc, gdzie występują minerały o wysokiej zawartości neodymu. Duża ilość tego pierwiastka wydobywana jest w Chinach. Jego wydobycie nie jest proste, ponieważ w procesie tym powstają odpady radioaktywne. Aby osiągnąć większy i bardziej zrównoważony recykling tych metali, uczestniczymy w trzech dużych projektach UE – EREAN, Remanence i REE4EU – wszystkie skupiają się na zrównoważonym odzysku magnesów neodymowych.

BADANIA NAD MAGNESAMI NEODYMOWYMI

W ramach tych projektów prowadzimy badania wspólnie z innymi podmiotami takimi jak Uniwersytet Technologiczny Chalmers (Szwecja), Uniwersytet w Birmingham (Wielka Brytania), SINTEF8 (Norwegia), Elkem (Norwegia), CEA (Francja), Technalia (Estonia) i LCM (Wielka Brytania).

Badania są szczególnie interesujące dla producentów pojazdów, takich jak Volvo Cars, których samochody zawierają coraz więcej metali ziem rzadkich. To sprawia, że coraz ważniejsze staje się opracowanie nowych rozwiązań, które umożliwią odzyskiwanie tych metali w sposób bezpieczny i zrównoważony.

Problemy związane z obsługą i recyklingiem magnesów neodymowych polegają na tym że są one kruche i magnetyczne, a więc przywierają do różnych narzędzi stosowanych w procesie odzysku. Demontaż ręczny jest trudny. Testujemy obecnie różne sposoby rozwiązania tej czasochłonnej i kosztownej operacji. Między innymi robot odcina narożniki dysku twardego, aby następnie można było odzyskiwać magnesy w sposób maksymalnie wydajny i nieszkodliwy.